وات متر

اندازه گیری مقدار توان الکتریکی توسط دستگاهی به نام وات متر انجام می شود . از این دستگاه برای اندازه گیری پارامترهای شبکه برق تک فاز نیز استفاده می گردد . دارای خروجی رله به جهت کنترل و خروجی ارتباط با کامپیوتر است . دستگاه وات متر از دو عدد سیم پیچ که یکی از آنها جریان مصرف کننده را عبور میدهد و دیگری با مصرف کننده به شکل موازی بسته می گردد .

نصب وات متر

قبل از نصب یا سیم بندی وات متر می بایست نوع آن را مشخص نماییم . در اینجا مقصود از نوع وات متر ، تک یا چند کاناله بودن دستگاه است . دستگاه وات متر دارای دو ورودی مستقل جریان و ولتاژ هستند با این ورودی میزان ولتاژ ، جریان و اختلاف فاز بین آنها محاسبه می شوند . بعداز اندازه گیری ولتاژ ، جریان و اختلاف فاز مقدار نهایی توان با عقربه یا به صورت دیجیتال به نمایش گذاشته می شود .

علاوه بر محاسبات فوق میزان ولتاژ ، جریان و اختلاف اندازه گیری شده و مقدار توان راکتیو نیز انجام می شود . در این محاسبات میزان ولتاژ و جریان در کسینوس فی متر ، مهم نیست و فقط اختلاف فاز ارائه می گردد .

نظر به اینکه اختلاف فاز در یک مدار می تواند سلفی یا خازنی باشد . در انواع کسینوس فی متر ها عدد یک در وسط و مقادیر منفی و مثبت در دو طرف آنها هستند .

توجه داشته باشید سیم بندی وات متر نظر به مدل و سازنده آن ممکن است تفاوت داشته باشد ولی تمامی آنها دارای دو ورودی ولتاژ و جریان می باشند . ورودی جریان یا به صورت مستقیم است و یا توسط ترانس جریان دایر و برقرار می شود . ورودی مستقیم جریان تنها در توان های محدود انجام شده و در موارد دیگر حنماً از CT استفاده می شود .

همانطور که گفته شد دستگاه های وات متر حداقل دارای دو ترمینال ورودی ولتاژ هستند که یکی از ورودی های ولتاژ باید از فازی باشد که ترانس جریان روی آن نصب گردیده ممکن است در بخش ولتاژی چند ترمینال با دامنه های ولتاژی مختلف وجود داشته باشد.

برای مثال در شبکه برق ایران در صورت اتصال بخش ولتاژی بین فاز و نول می توان از ترمینال 220/240 و برای اتصال دو فاز 380/440 استفاده کرد . این ترمینال با یک خط به فاز L1 یا همان فاز CT متصل گردیده .

ترمینال دوم در صورت داشتن سیم نول می تواند که به آن متصل گردد . چنانچه مدار به صورت سه فاز سه سیمه باشد باید ورودی دوم ولتاژ را به فاز مخالف متصل کنیم .

یک ویژگی خاص

بعضی از دستگاه های وات متر قابلیت اتصال به حقه های روگوفسکی را دارند . این حلقه ها بسیار ساده تر از ترانس جریان نصب شده و از مدل های انعطاف پذیر هستند . پاور آنالایزرهای پرتابل و تابلویی جدید می توانند با استفاده از حلقه های روگوفسکی مقادیر بسیار دقیقی را اندازه گیری کنند.

حلقه های روگوفسکی دارای یک ارتباط جداشدنی بوده و بسیار ساده و سریع تر از ترانس جریان روی انواع کابل و شینه نصب می شوند در واقع برای نصب حلقه روگوفسکی نیاز به بازکردن ارتباط شینه و کابل نیست .

نکاتی مهم در خرید وات متر

• به مقدار حداقل در حداکثری دستگاه توجه کنید
• به میزان دق نمایش توجه داشته باشید
• سایز دستگاه مناسب کارتان باشد
• به نوع نمایش از جهت آنالوگ یا دیجیتال توجه نمایید
• قابلیت نصب به کامپیوتر داشته باشد

ویژگی های مهم وات متر

• مقدار حداقلی و حداکثری ولتاژ AC/DC
• مقدار حداقلی و حداکثری جریان AC/DC
• محدوده فرکانس اندازه گیری
• قابلیت ضریب توان ( PF  )
• قابلیت وات ساعت KWh
• توان تست توان اکتیو Pw
• توان تست توان راکتیو Q var
• توان تست توان مختلط s VA
• توان تست ظاهری S

انواع وات متر

دستگاه های وات متر با توجه به عملکرد آنها با برندهای گوناگونی توسط شرکت های داخلی و خارجی تولید می شوند . نظربه حجم و تعداد زیاد آنها در ادامه به بعضی از آنها اشاره می شود :

وات متر رومیزی لوترون مدل DW – 6090 A : 

اندازه گیری توان حقیقی ، توان ظاهری ، پاور فکتور ، جریان AC/DC ، ولتاژ AC/DC ، فرکانس ، مقاومت . دارای دقت و رزولوشن بالا برای توانه های رنج پایین و اندازه گیری به صورت True RMs ، دارای نمایشگر بزرگ و چندگانه ، اتورنج با قابلیت پذیرش انواع سیگنال جریان ( مستقیم ، کلمپ و CT  ) .

وات متر دیجیتال لوترون مدل DW – 6163 : 

اندازه گیری توان مصرفی تا 6000 وات ، اندازه گیری ولتاژ متناوب یا 600 ولت ، اندازه گیری ولتاژ متناوب تا 10 آمپر ، قابلیت اتصال به کامپیوتر ، اندازه گیری ضریب توان .

وات متر کلمپی لوترون مدل PC – 6009 : 

اندازه گیری توان تا 10 KW ، جریان AC تا 600 A ، ولتاژ تا 600 V و مقاومت الکتریکی تا 2K اهم . اندازه گیری به کمک کنتاکتور القایی با بدنه محکم و ضدضربه ، تست دیود و تست پیوستگی همراه با کیف حمل دستگاه .

وات متر گودویل مدل رومیزی GPM – 8212 :

 اندازه گیری پارامترهای ولتاژ ، جریان ، توان ، ضریب توان و فرکانس . دارای سه نمایشگر مجزا ، رنج اندازه گیری توان 32/0 میلی وات تا 1/13 کیلو وات ، فرکانس 400 هرتز .